Αναγεννητικη Ιατρικη στην Αθλητιατρικη και Ορθοπαιδικη
Πρόκειται ένα ταχέως εξελισσόμενο κλάδο της ιατρικής που έχει αναπτυχθεί την τελευταία δεκαετία και αφορά στην ανάπτυξη καινοτόμων θεραπευτικών τεχνικών ανάπλασης των κυττάρων ή ιστών με χρήση βιοτεχνολογικών προϊόντων βασιζομένων σε παράγοντες ή μηχανισμούς του ανθρωπίνου οργανισμού. Περιλαμβάνει την εισαγωγή συγκεκριμένων τύπων κυττάρων ή κυτταρικών προϊόντων σε παθολογικούς ιστούς ή την πυροδότηση της παραγωγής τους μέσω χειρισμών, με σκοπό να αποκαταστήσουν τη λειτουργία τους ή να προάγουν την επούλωση. Είναι ένας πολλά υποσχόμενος τομέας που, βασιζόμενος στην πρόοδο στον τομέα της βιοτεχνολογίας, επιτρέπει τη χρήση εναλλακτικών στις συμβατικές θεραπείες μεθοδων. Αρκετές κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η τεχνικές αυτές, είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση τενοντοπαθειών από εκφύλιση/φθορά ή αθλητική υπερχρήση τουλάχιστον εξίσου με τις συμβατικές φαρμακευτικές θεραπείες ενώ πλεονεκτούν σε σχέση με τις συμβατικές θεραπείες, πχ εγχύσεις κορτιζόνης, γιατί έχουν πολύ περιορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες.
Οι τεχνικές αυτές προϋποθέτουν ακρίβεια στην πραγματοποίηση χειρισμών ή την έγχυση των παραγόντων, και γι’αυτό είναι πολύ σημαντικό γίνονται υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση. Τα κυτταρικά προϊόντα περιλαμβάνουν ουσίες όπως αυξητικούς παράγοντες, αυτόλογο αίμα εμπλουτισμένο σε αιμοπετάλια (PRP) ή βλαστοκύτταρα. Η αναγεννητική ιατρική στοχεύει στην επούλωση τραυματισμένων τενόντων, συνδέσμων, μυών και αρθρώσεων με χρήση των αυτολόγων μηχανισμών αναγέννησης που διαθέτει ανθρώπινος οργανισμός.
Στο Ιατρείο εφαρμόζουμε συγκεκριμένες τεχνικές Αναγεννητικής Ιατρικής Μυοσκελετικού υπό την καθοδήγηση υπερήχων για τη θεραπεία μυοσκελετικού πόνου, τενοντοπαθειας και οστεοαρθρίτιδας χρησιμοποιώντας:
α) Τεχνικές ξηρού βελονισμού- θυριδοποίησης για τενοντοπάθειες (Dry Needling-Fenestration)
β) Αυτόλογο πλάσμα εμπλουτισμένο σε αιμοπετάλια (Platelet Rich Plasma -PRP) για τενοντοπάθειες ή οστεοαρθρίτιδα
Τι είναι η τεχνική dry needling ή θυριδοποίηση του τένοντα;
Είναι μια τεχνική με την οποία δημιουργούνται μικροτραυματισμοί με μια λεπτή βελόνα μέσα στον τένοντα που θα ενισχύσουν την επούλωση. Προηγείται τοπική αναισθησία και η τεχνική μπορεί να συνδυαστεί και με έγχυση θεραπευτικών παραγόντων πχ στεροειδούς ή PRP αλλά είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί ως απομονωμένη θεραπεία. Η τεχνική έχει μέγιστη αποτελεσματικότητα αν συνδυαστεί με ασκήσεις ενδυνάμωσης και streching του τένοντα
Τι είναι η θεραπεία με ενεργοποιημένα αιμοπετάλια από ταυτολόγο αίμα (PRP-Platelet Rich Plasma);
Το αίμα αποτελείται από ένα υγρό (πλάσμα) μέσα στο οποίο υπάρχουν κύτταρα. Τα αιμοπετάλια είναι κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την πήξη του αίματος. Ωστόσο τα αιμοπετάλια περιέχουν επίσης πρωτεΐνες που ονομάζονται αυξητικοί παράγοντες που είναι πολύ σημαντικοί στην επούλωση των τραυμάτων. Το PRP είναι πλάσμα με πολύ περισσότερα αιμοπετάλια από ό,τι συνήθως βρίσκονται στο αίμα. Η συγκέντρωση των αιμοπεταλίων - και , ως εκ τούτου, η συγκέντρωση των αυξητικών παραγόντων - μπορεί να είναι 5 έως 10 φορές μεγαλύτερη (ή πλουσιότερη) από το συνηθισμένο.
Για να αναπτύξουμε ένα παρασκεύασμα PRP, πρέπει πρώτα να γίνει λήψη αίματος από τον ασθενή. Κατόπιν τα αιμοπετάλια διαχωρίζονται από τα άλλα κύτταρα του αίματος και η συγκέντρωσή τους αυξάνεται κατά τη διάρκεια μιας διαδικασίας που ονομάζεται φυγοκέντρηση. Στη συνέχεια τα αιμοπετάλια ενεργοποιούνται ώστε να απελευθερώσουν τους αυξητικούς παράγοντες τους. Το προϊόν της παραπάνω διαδικασίας εγχύεται στον τένοντα στην περιοχή της φλεγμονής υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση.
Πώς λειτουργεί η θεραπεία με PRP; Είναι αποτελεσματική και ασφαλής;
Αν και δεν είναι ακριβώς σαφές πώς λειτουργεί η θεραπεία PRP, εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η αυξημένη συγκέντρωση των αυξητικών παραγόντων σε PRP μπορεί ενδεχομένως να επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης. Παράλληλα, επειδή το PRP προέρχεται από το αίμα του ίδιου του ασθενούς (αυτόλογο), είναι ασφαλές. Πολλές ερευνητικές μελέτες έχουν διεξαχθεί για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας PRP που έχουν δείξει ότι η αποτελεσματικότητα της θεραπείας PRP μπορεί να ποικίλει κατά περίπτωση. Παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας PRP περιλαμβάνουν την περιοχή του σώματος που αντιμετωπίζεται, τη γενική υγεία του ασθενούς, την χρονιότητα της τενοντοπαθειας κλπ. Γι΄αυτό διεθνείς οργανισμοί όπως η NICE* (παράρτημα του υπουργείου υγείας της Μ. Βρετανίας) προτείνει την χρησιμοποίηση του PRP μόνο μετά την αναλυτική ενημέρωση του ασθενούς σχετικά με τους παραπάνω περιορισμούς και αφού προηγουμένως έχουν χρησιμοποιηθεί και αποτύχει όλες τις συμβατικές θεραπευτικές μέθοδοι. Σύμφωνα με την NICE* η έγχυση και η τεχνική dry needling πρέπει γίνεται με συνεχή παρακολούθηση της βελόνας με υπέρηχο από γιατρό με κατάλληλη εμπειρία και εκπαίδευση, ώστε να εξασφαλίζεται η έγχυση στις θέσεις μέγιστης φλεγμονής. Ο ασθενής επανελέγχεται με υπερηχογράφημα για να διαπιστωθεί η υποχώρηση των ευρημάτων σε 4 εβδομάδες από την έγχυση. Αν τα συμπτώματα επιμένουν, μπορεί να απαιτηθούν 1-3 συνεδρίες.
Ποιος τύπος PRP χρησιμοποιείται στο ιατρείο;
Χρησιμοποιούμε το πιστοποιημένο σύστημα (kit) της εταιρίας Arthrex, πρωτοπόρου στο χώρο των ορθοπεδικών υλικών, που χρησιμοποιεί μια σύριγγα διπλού αυλού για την αναρρόφηση του αίματος και απομόνωση του πλάσματος, ενώ η διαχείριση του δείγματος γίνεται σε κλειστό κύκλωμα ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια και η αποφυγή επιμολύνσεων του υλικού.
Για περισσότερες πληροφορίες δείτε τα παρακάτω video:
https://www.arthrex.com/orthobiologics/autologous-conditioned-plasma
https://www.orthoillustrated.com/animation/32-autologous-conditioned-plasma-acp
https://www.arthrex.com/resources/animation/pVWFCYSAZkizLAFfC3bs9Q/acp-autologous-conditioned-plasma
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Οι τεχνικές αυτές προϋποθέτουν ακρίβεια στην πραγματοποίηση χειρισμών ή την έγχυση των παραγόντων, και γι’αυτό είναι πολύ σημαντικό γίνονται υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση. Τα κυτταρικά προϊόντα περιλαμβάνουν ουσίες όπως αυξητικούς παράγοντες, αυτόλογο αίμα εμπλουτισμένο σε αιμοπετάλια (PRP) ή βλαστοκύτταρα. Η αναγεννητική ιατρική στοχεύει στην επούλωση τραυματισμένων τενόντων, συνδέσμων, μυών και αρθρώσεων με χρήση των αυτολόγων μηχανισμών αναγέννησης που διαθέτει ανθρώπινος οργανισμός.
Στο Ιατρείο εφαρμόζουμε συγκεκριμένες τεχνικές Αναγεννητικής Ιατρικής Μυοσκελετικού υπό την καθοδήγηση υπερήχων για τη θεραπεία μυοσκελετικού πόνου, τενοντοπαθειας και οστεοαρθρίτιδας χρησιμοποιώντας:
α) Τεχνικές ξηρού βελονισμού- θυριδοποίησης για τενοντοπάθειες (Dry Needling-Fenestration)
β) Αυτόλογο πλάσμα εμπλουτισμένο σε αιμοπετάλια (Platelet Rich Plasma -PRP) για τενοντοπάθειες ή οστεοαρθρίτιδα
Τι είναι η τεχνική dry needling ή θυριδοποίηση του τένοντα;
Είναι μια τεχνική με την οποία δημιουργούνται μικροτραυματισμοί με μια λεπτή βελόνα μέσα στον τένοντα που θα ενισχύσουν την επούλωση. Προηγείται τοπική αναισθησία και η τεχνική μπορεί να συνδυαστεί και με έγχυση θεραπευτικών παραγόντων πχ στεροειδούς ή PRP αλλά είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί ως απομονωμένη θεραπεία. Η τεχνική έχει μέγιστη αποτελεσματικότητα αν συνδυαστεί με ασκήσεις ενδυνάμωσης και streching του τένοντα
Τι είναι η θεραπεία με ενεργοποιημένα αιμοπετάλια από ταυτολόγο αίμα (PRP-Platelet Rich Plasma);
Το αίμα αποτελείται από ένα υγρό (πλάσμα) μέσα στο οποίο υπάρχουν κύτταρα. Τα αιμοπετάλια είναι κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την πήξη του αίματος. Ωστόσο τα αιμοπετάλια περιέχουν επίσης πρωτεΐνες που ονομάζονται αυξητικοί παράγοντες που είναι πολύ σημαντικοί στην επούλωση των τραυμάτων. Το PRP είναι πλάσμα με πολύ περισσότερα αιμοπετάλια από ό,τι συνήθως βρίσκονται στο αίμα. Η συγκέντρωση των αιμοπεταλίων - και , ως εκ τούτου, η συγκέντρωση των αυξητικών παραγόντων - μπορεί να είναι 5 έως 10 φορές μεγαλύτερη (ή πλουσιότερη) από το συνηθισμένο.
Για να αναπτύξουμε ένα παρασκεύασμα PRP, πρέπει πρώτα να γίνει λήψη αίματος από τον ασθενή. Κατόπιν τα αιμοπετάλια διαχωρίζονται από τα άλλα κύτταρα του αίματος και η συγκέντρωσή τους αυξάνεται κατά τη διάρκεια μιας διαδικασίας που ονομάζεται φυγοκέντρηση. Στη συνέχεια τα αιμοπετάλια ενεργοποιούνται ώστε να απελευθερώσουν τους αυξητικούς παράγοντες τους. Το προϊόν της παραπάνω διαδικασίας εγχύεται στον τένοντα στην περιοχή της φλεγμονής υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση.
Πώς λειτουργεί η θεραπεία με PRP; Είναι αποτελεσματική και ασφαλής;
Αν και δεν είναι ακριβώς σαφές πώς λειτουργεί η θεραπεία PRP, εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η αυξημένη συγκέντρωση των αυξητικών παραγόντων σε PRP μπορεί ενδεχομένως να επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης. Παράλληλα, επειδή το PRP προέρχεται από το αίμα του ίδιου του ασθενούς (αυτόλογο), είναι ασφαλές. Πολλές ερευνητικές μελέτες έχουν διεξαχθεί για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας PRP που έχουν δείξει ότι η αποτελεσματικότητα της θεραπείας PRP μπορεί να ποικίλει κατά περίπτωση. Παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας PRP περιλαμβάνουν την περιοχή του σώματος που αντιμετωπίζεται, τη γενική υγεία του ασθενούς, την χρονιότητα της τενοντοπαθειας κλπ. Γι΄αυτό διεθνείς οργανισμοί όπως η NICE* (παράρτημα του υπουργείου υγείας της Μ. Βρετανίας) προτείνει την χρησιμοποίηση του PRP μόνο μετά την αναλυτική ενημέρωση του ασθενούς σχετικά με τους παραπάνω περιορισμούς και αφού προηγουμένως έχουν χρησιμοποιηθεί και αποτύχει όλες τις συμβατικές θεραπευτικές μέθοδοι. Σύμφωνα με την NICE* η έγχυση και η τεχνική dry needling πρέπει γίνεται με συνεχή παρακολούθηση της βελόνας με υπέρηχο από γιατρό με κατάλληλη εμπειρία και εκπαίδευση, ώστε να εξασφαλίζεται η έγχυση στις θέσεις μέγιστης φλεγμονής. Ο ασθενής επανελέγχεται με υπερηχογράφημα για να διαπιστωθεί η υποχώρηση των ευρημάτων σε 4 εβδομάδες από την έγχυση. Αν τα συμπτώματα επιμένουν, μπορεί να απαιτηθούν 1-3 συνεδρίες.
Ποιος τύπος PRP χρησιμοποιείται στο ιατρείο;
Χρησιμοποιούμε το πιστοποιημένο σύστημα (kit) της εταιρίας Arthrex, πρωτοπόρου στο χώρο των ορθοπεδικών υλικών, που χρησιμοποιεί μια σύριγγα διπλού αυλού για την αναρρόφηση του αίματος και απομόνωση του πλάσματος, ενώ η διαχείριση του δείγματος γίνεται σε κλειστό κύκλωμα ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια και η αποφυγή επιμολύνσεων του υλικού.
Για περισσότερες πληροφορίες δείτε τα παρακάτω video:
https://www.arthrex.com/orthobiologics/autologous-conditioned-plasma
https://www.orthoillustrated.com/animation/32-autologous-conditioned-plasma-acp
https://www.arthrex.com/resources/animation/pVWFCYSAZkizLAFfC3bs9Q/acp-autologous-conditioned-plasma
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- * Autologous blood injection for tendinopathy, January 2013, NICE interventional procedure guidance. www.nice.org.uk/ipg438
- Khan & Bedi. Cochrane in CORR: Platelet-rich Therapies for Musculoskeletal Soft Tissue Injuries (Review). Clin Orthop Relat Res. 2015;473:2207-13.