Συχνες Ερωτησεις για τον θυρεοειδη
Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας;
Πρόκειται για ενδοκρινή αδένα που παράγει και εκκρίνει τις θυροειδικές ορμόνες. T3 και T4. Η λειτουργία του θυρεοειδούς και οι έκκριση των ορμονών του ελέγχεται από την υπόφυση, η οποία εκκρίνει μια ορμόνη που λέγεται TSH (THYROID STIMULATING HORMONE) και η οποία με τη σειρά της ρυθμίζεται από μια ορμόνη που παράγεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου και που ονομάζεται που TRH (Thyrotropin Releasing Hormone).
Πού βρίσκεται ο θυρεοειδής αδένας;
Βρίσκεται στη μέση του τραχήλου (λαιμού) μπροστά από την τραχεία και τον οισοφάγο και αποτελείται από δύο λοβούς (δεξιό και αριστερό) και ένα ισθμό που βρίσκεται μπροστά από την τραχεία και συνδέει τους λοβούς. Ο κάθε λοβός έχει ένα άνω και ένα κάτω πόλο και μεσότητα. Δεξιά και αριστερά από τους λοβούς βρίσκονται τα μεγάλα αγγεία του τραχήλου, δηλ η καρωτίδα αρτηρία και η έσω σφαγίτιδα φλέβα. Ο αδένα βρίσκεται σε εξαιρετικά επιφανειακή θέση κάτω από το δέρμα και τους μύες του τραχήλου και αυτός είναι ο λόγος που φαίνεται να ανεβοκατεβαίνει με την κατάποση. Το λαρυγγικό παλίνδρομο νεύρο εντοπίζεται πίσω από τον ΑΡ λοβό και είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία των φωνητικών χορδών. Όταν ο θυρεοειδής διογκώνεται (η ονομαζόμενη «βρογχοκήλη») η τραχεία, ο οισοφάγος και το λαρυγγικό παλίνδρομο νεύρο είναι δυνατόν να πιέζονται και αυτό οδηγεί σε δυσκολία στην αναπνοή, την κατάποση ή βράχος φωνής.
Ποιες είναι οι συχνότερες παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα;
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς διακρίνονται στις ανατομικές και στις λειτουργικές διαταραχές. Οι λειτουργικές διαταραχές περιλαμβάνουν τον ΥΠΕΡΘΥΡΟΕΙΔΙΣΜΟ (αυξημένη λειτουργία του αδένα) και τον ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ (μειωμένη λειτουργία του αδένα). Οι αντομικές διαταραχές αφορούν τον θυροειδικό ΟΖΟ (που μπορεί να είναι καλοήθης ή κακοήθης, δηλ καρκίνος) και την ΠΟΛΥΟΖΩΔΗ ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ. Ειδική κατηγορία αποτελούν οι φλεγμονές του αδένα, με συχνότερη την αυτοάνοση λεμφοκυτταρική ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΔΑ HASHIMOTO.
Τι ειναι ο ΟΖΟΣ του θυρεοειδούς;
Eιναι συμπαγή ή κυστικά (περιέχουν υγρό) ογκίδια που αναπτυσσονται μέσα στον αδένα και μπορεί να είναι καλοήθη ή κακοήθη (καρκίνος). Οι κακοήθεις όζοι περιλαμβάνουν τον καρκίνο ( διαφορων ιστολογικών τύπων, δηλ θηλώδης, θυλακιώδης, μυελοειδής και αναπλαστικός) και το λέμφωμα του θυρεοειδούς. Σε έδαφος θυρεοειδίτιδας Hashimoto είναι δυνατόν να αναπτυχθούν κακοήθεις όζοι (πχ λέμφωμα). Η ανίχνευση των θυρεοειδικών όζων μπορεί να γίνει με ψηλάφηση από τον γιατρό, αρκεί ο όζος να έχει ένα κρίσιμο μέγεθος ώστε να είναι ψηλαφητός (συνήθως πάνω από 1-1,5 εκ). Οι μικρότεροι όζοι (κάτω του 1 εκ) δεν είναι ψηλαφητοί και ανιχνεύονται μόνο με υπερηχογράφημα. Οι όζοι θυρεοειδούς είναι πολύ συχνοί στον γενικό πληθυσμό (από υπερηχογραφικές μελέτες έχει βρεθεί ότι μία στις τρεις γυναίκες φέρουν τουλάχιστον ένα οζίδιο στο θυρεοειδή τους). Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι όζοι είναι καλοήθεις και αβλαβείς, ενώ το ποσοστό κακοηθείας είναι περίπου 5%. Ο χαρακτηρισμός του όζου ως ύποπτου για κακοήθεια γίνεται επίσης με το υπερηχογράφημα, με εντοπισμό συγκεκριμένων υπερηχογραφικών χαρακτηριστικών, όπως η ηχογένεια, η αγγείωση, το σχήμα ή παρουσία ασβεστώσεων. Τα τελευταία χρόνια νέες τεχνικές, όπως η ελαστογραφία και η αιμοδυναμική ανάλυση, χρησιμοποιούνται βοηθητικά προς το κλασικό υπερηχογράφημα για να επιβεβαιώσουν την υποψία για κακοήθεια σε ένα όζο.
Πρόκειται για ενδοκρινή αδένα που παράγει και εκκρίνει τις θυροειδικές ορμόνες. T3 και T4. Η λειτουργία του θυρεοειδούς και οι έκκριση των ορμονών του ελέγχεται από την υπόφυση, η οποία εκκρίνει μια ορμόνη που λέγεται TSH (THYROID STIMULATING HORMONE) και η οποία με τη σειρά της ρυθμίζεται από μια ορμόνη που παράγεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου και που ονομάζεται που TRH (Thyrotropin Releasing Hormone).
Πού βρίσκεται ο θυρεοειδής αδένας;
Βρίσκεται στη μέση του τραχήλου (λαιμού) μπροστά από την τραχεία και τον οισοφάγο και αποτελείται από δύο λοβούς (δεξιό και αριστερό) και ένα ισθμό που βρίσκεται μπροστά από την τραχεία και συνδέει τους λοβούς. Ο κάθε λοβός έχει ένα άνω και ένα κάτω πόλο και μεσότητα. Δεξιά και αριστερά από τους λοβούς βρίσκονται τα μεγάλα αγγεία του τραχήλου, δηλ η καρωτίδα αρτηρία και η έσω σφαγίτιδα φλέβα. Ο αδένα βρίσκεται σε εξαιρετικά επιφανειακή θέση κάτω από το δέρμα και τους μύες του τραχήλου και αυτός είναι ο λόγος που φαίνεται να ανεβοκατεβαίνει με την κατάποση. Το λαρυγγικό παλίνδρομο νεύρο εντοπίζεται πίσω από τον ΑΡ λοβό και είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία των φωνητικών χορδών. Όταν ο θυρεοειδής διογκώνεται (η ονομαζόμενη «βρογχοκήλη») η τραχεία, ο οισοφάγος και το λαρυγγικό παλίνδρομο νεύρο είναι δυνατόν να πιέζονται και αυτό οδηγεί σε δυσκολία στην αναπνοή, την κατάποση ή βράχος φωνής.
Ποιες είναι οι συχνότερες παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα;
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς διακρίνονται στις ανατομικές και στις λειτουργικές διαταραχές. Οι λειτουργικές διαταραχές περιλαμβάνουν τον ΥΠΕΡΘΥΡΟΕΙΔΙΣΜΟ (αυξημένη λειτουργία του αδένα) και τον ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ (μειωμένη λειτουργία του αδένα). Οι αντομικές διαταραχές αφορούν τον θυροειδικό ΟΖΟ (που μπορεί να είναι καλοήθης ή κακοήθης, δηλ καρκίνος) και την ΠΟΛΥΟΖΩΔΗ ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ. Ειδική κατηγορία αποτελούν οι φλεγμονές του αδένα, με συχνότερη την αυτοάνοση λεμφοκυτταρική ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΔΑ HASHIMOTO.
Τι ειναι ο ΟΖΟΣ του θυρεοειδούς;
Eιναι συμπαγή ή κυστικά (περιέχουν υγρό) ογκίδια που αναπτυσσονται μέσα στον αδένα και μπορεί να είναι καλοήθη ή κακοήθη (καρκίνος). Οι κακοήθεις όζοι περιλαμβάνουν τον καρκίνο ( διαφορων ιστολογικών τύπων, δηλ θηλώδης, θυλακιώδης, μυελοειδής και αναπλαστικός) και το λέμφωμα του θυρεοειδούς. Σε έδαφος θυρεοειδίτιδας Hashimoto είναι δυνατόν να αναπτυχθούν κακοήθεις όζοι (πχ λέμφωμα). Η ανίχνευση των θυρεοειδικών όζων μπορεί να γίνει με ψηλάφηση από τον γιατρό, αρκεί ο όζος να έχει ένα κρίσιμο μέγεθος ώστε να είναι ψηλαφητός (συνήθως πάνω από 1-1,5 εκ). Οι μικρότεροι όζοι (κάτω του 1 εκ) δεν είναι ψηλαφητοί και ανιχνεύονται μόνο με υπερηχογράφημα. Οι όζοι θυρεοειδούς είναι πολύ συχνοί στον γενικό πληθυσμό (από υπερηχογραφικές μελέτες έχει βρεθεί ότι μία στις τρεις γυναίκες φέρουν τουλάχιστον ένα οζίδιο στο θυρεοειδή τους). Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι όζοι είναι καλοήθεις και αβλαβείς, ενώ το ποσοστό κακοηθείας είναι περίπου 5%. Ο χαρακτηρισμός του όζου ως ύποπτου για κακοήθεια γίνεται επίσης με το υπερηχογράφημα, με εντοπισμό συγκεκριμένων υπερηχογραφικών χαρακτηριστικών, όπως η ηχογένεια, η αγγείωση, το σχήμα ή παρουσία ασβεστώσεων. Τα τελευταία χρόνια νέες τεχνικές, όπως η ελαστογραφία και η αιμοδυναμική ανάλυση, χρησιμοποιούνται βοηθητικά προς το κλασικό υπερηχογράφημα για να επιβεβαιώσουν την υποψία για κακοήθεια σε ένα όζο.